Կինը եկեղեցում. սովորույթներ ու առաքելություն

Կինը եկեղեցում. սովորույթներ ու առաքելություն

Ո՞վ է կինը՝ ըստ քրիստոնեական ընկալման, ինչպիսի՞ն է կնոջ ներկայությունը եկեղեցում և արդյո՞ք տղամարդն ունի առավելություններ: Մեր զրուցակիցը՝ Արաբկիրի Սուրբ Խաչ եկեղեցու խորհրդակատար Տեր Տիգրան քահանա Բադիրյանը, հիշեցնում է կնոջ մասին Պետրոս առաքյալի բնորոշումը՝ կինը՝ կյանքի շնորհի ժառանգակից:



 

Կին և տղամարդ. հավասար, բայց տարբեր առաձնահատկություններով

 

-Տղամարդու և կնոջ փրկաբանությունը չի տարբերվում իրարից: Փրկվելու համար չկան գործառույթներ, որոնք վերապահված են միայն տղամարդուն կամ կնոջը: Մենք հավատում ենք, որ մարդը կարող է լինել Քրիստոսի նման, ոչ թե տղամարդը կամ կինը, այլ՝ մարդը: Կինն ու տղամարդը հավասար են: Այլ հարց է, որ կինն ու տղամարդն ունեն առանձնահատկություններ՝ ֆիզիոլոգիական և հոգեբանական: Եկեղեցին չի դիտարկում անձին՝ օտարված իր բնությունից, որովհետև մարդու սեռը նաև այն գործիքակազմն է, որը պետք է տանի նրան փրկության: 

 

Կնոջը տրված շնորհն ու առաքելությունը

 

-Կանանց տրված է մայրությունը, այդ շնորհն անհամեմատելի է երբևէ մարդուն տրված շնորհների հետ: Աստծուց բացի ո՞վ է կարողանում կյանք տալ բանական էակի՝ մարդու, միայն կինը: Կանանց համար Մարիամ Աստվածածինն օրինակ է: Չմոռանանք, որ մարդկանցից միայն նա է հասել քրիստոնեական կատարելությանը: Ցավոք այսօր աշխարհում կա միտում՝ մոր կերպարը նսեմացնելու և անկախ, ազատ ու գործարար կնոջը ցույց տալու ̀ որպես կատարելատիպ:

 

Կանանց իրավունքներն ու քրիստոնեությունը

 

-Պողոս առաքյալն առաջին դարում հայտարարում էր, որ չկա տարբերություն կնոջ ու տղամարդու միջև: Քրիստոնեությունը, չտարբերակելով մարդու սեռը, խոսում է մարդու փրկության մասին: Եթե նայենք պատմությանը, կտեսնենք, որ իրապես կանանց իրավունքների համար պայքարը ձևավորվել է քրիստոնեական միջավայրում, քրիստոնեական ընկալումների մեջ և ամենասուր փաստարկները սուրբգրային էին: Պետք է ընդունել նաև, որ կնոջ հավասարությունը, չի նշանակում կնոջ գերակայություն: 

 

Տղամարդկանց գերակայությո՞ւն. սովորույթնե՞ր, թե՞ հավատք

 

-Քրիստոնեությունը տարածվել է հայրիշխանական հասարակություններում և ընկալման միջավայրերում: Եկեղեցում, կանոնական առումով, այս ընկալումներն արտացոլվում են, բայց չեն պարտադրվում՝ որպես դավանաբանություն, վարդապետություն: Կան կանոններ, որոնք բխում են պահի անհրաժեշտությունից՝ կենցաղը կազմակերպելու համար և կան կանոններ, որոնք հավիտենական են: 

 

Սուրբ Հաղորդությանն առաջինը տղամարդկանց մոտենալը տեղական սովորույթ է, իսկ պատշաճ հագնվելը ցանկալի է երկու սեռի դեպքում էլ: Նշված կանոնները չեն վերաբերում փրկաբանությանը, չեն առնչվում հավատքի հետ, սակայն մարդու մեջ հարգանք, պատկառանք և աղոթական վիճակ ստեղծելու գործիքակազմ են: Քանի որ պատմականորեն կանայք չեն ծառայել եկեղեցում, մենք չենք ունեցել նախադեպեր կանանց՝ Խորան բարձրանալու:

 

Գլխաշորի առկայությունը՝ ոչ թե հավատքի ցուցիչ, այլ բարեպաշտական սովորություն

 

-Պողոս առաքյալի ̀ Կորնթացիներին ուղղված թղթում կա պատվեր՝ կնոջ գլուխը ծածկելու մասին, բայց այդ թղթում առաքյալն անդրադառնում էր համայնքում առկա խնդիրներին: Կորնթոսում և մի շարք վայրերում անբարոյական կանանց գլուխը սափրում էին, որպեսզի բոլորի համար տեսանելի լիներ անբարոյականությունը: Կանայք, երբ դարձի էին գալիս, եկեղեցում հեշտ կարելի էր տարբերակել նրանց: Գլխաշոր կրելու դեպքում նրանց հնարավոր չէր տարբերել: Այսօր կնոջ համար գլխաշոր կրելը բարեպաշտություն է: Գլխաշոր կրել կամ չկրելը, մարդու հագուստը հավատքի կամ անհավատության ցուցիչ չէ: Միևնույն ժամանակ մարդու հագուստը վկայում է, թե նա ինչ վերաբերմունք ունի տվյալ վայրի հետ: 

 

Չկան արգելված օրեր՝ եկեղեցի մտնելու համար

 

-Չկան օրեր, որ կնոջն արգելվում է մտնել եկեղեցի: Ֆիզիոլոգիայով պայմանավորված որևէ բան չի կարող խոչընդոտել մարդուն՝ մտնելու եկեղեցի: Մենք պետք է տարբերենք ժամանակի հնարավորությունները և կարիքները: Ժամանակին կանանց հատուկ օրերին թույլ չի տրվել մտնել եկեղեցի, քանի որ չեն եղել հիգիենայի համապատասխան միջոցներ: Նույնկերպ եկեղեցի չեն եկել տարբեր հիվանդություններ ունեցող մարդիկ: Հղի կանանց չի խրախուսվել եկեղեցի մտնել, քանի որ նույն վայրում հավաքվել են շատ մարդիկ, տարածվել են տարբեր վարակներ, և հղի կինը կարող էր վարակվել: Այսօր մենք չունենք նման արգելքներ: Երբ հավատը տկարանում է մարդկանց մեջ, մարդիկ սկսում են ուշադրություն դարձնել հարյուրերորդական բաների՝ անտեսելով կարևորը:

 

Անի Ավագյան

 
  • 2025-05-08
×