Ահա եկան հայոց ազգին օրերը, 

հանեցեք հիները, հագեք նորերը: 

Երգ, պար, մեծ տոնախմբություն ու ժողովրդական խաղեր. այս ամենը վկայում է ազգային ամենաուրախ տոներից մեկի մասին. «Բարեկենդան օրեր են, խելքս գլխես կորեր է»: Բարեկենդան նշանակում է կենդանություն, բարի կյանք:

Մեծ Պահքից առաջ մարդիկ կուշտ ուտում են, ուրախանում, որ հաջորդ օրվանից անցնեն պահեցողության շրջան: 

«Բուն Բարեկենդանը մեզ հիշեցնում է մեր դրախտային կյանքը, Տիրոջ ներկայությունը վայելելը, կատարյալ հոգևոր վիճակը, երբ մարդ մեղք չէր գործել, թաթախված չէր մեղքերի մեջ և ապրում էր Տիրոջ, կենդանական ու բուսական աշխարհի հետ կատարյալ ներդաշնակության մեջ»,- նշում է Արարատյան Հայրապետական թեմի Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու հոգևոր հովիվ Տեր Արարատ քահանա Օրդոյանը:

Մարդու մեղքի պատճառով փոխվեց աստվածային տնօրինությունը: Մարդը դարձավ մահկանացու, զրկվեց բարի կենդանությունից: Դրախտից արտաքսումից հետո, սակայն, Աստված երես չթեքեց մարդկանցից, տվեց Իրեն մոտենալու հնարավորություն: 

«Բուն Բարեկենդանը մեզ հիշեցնում է դրախտային վիճակը, որն ապրել են մեր նախամայրն ու նախահայրը: Մեզնից յուրաքանչյուրը կարող է հասնել այդ վիճակին: Մեծ Պահքը հուշում է, թե ինչպես կարող ենք վերադարձնել հավիտենական ուրախությունը»,- նշում է Տեր Արարատը:

Պահեցողության շրջանը մեզ աստիճանաբար բարձրացնում է հոգևոր աստիճանով՝ հասնելու մեր իրական նպատակին՝ արժանանալու Երկնային Արքայությանը, դրախտային վիճակին, հավելում է քահանան:

Բարեկենդանին նախորդող շաբաթ օրը՝ երեկոյան ժամերգության ժամանակ, փակվում են եկեղեցիների վարագույրները։ Դրանք բացվում են Սուրբ Հարության Ճրագալույցի Սուրբ Պատարագին: Մեծ Պահքի ընթացքում վարագույրը բացվում է Ծաղկազարդի տոնին, Ավագ հինգշաբթի՝ Սուրբ Պատարագին և ոտնլվայի արարողությանը, Ս. Գրիգոր Լուսավորչի՝ մուտն ի վիրապ տոնին, Տեառնընդառաջի ու Ավետման տոներին, եթե վերջիններս հանդիպում են Մեծ Պահքի ընթացքում: Մինչև Սուրբ Հարության տոն Ավետարանն այլևս չեն համբուրում, այն խորհրդանշում է Ադամի ու Եվայի զրկվելը Կենաց Ծառի պտղից: 

Ժամանակին Բարեկենդանին բնորոշ էին մեծ տոնախմբությունները, գլխավոր զվարճությունը դիմակավոր խաղերն ու թատերական ժողովրդական ներկայացումներն էին: Տոնը շարունակում են նշել նաև մեր օրերում՝ վերհիշով ազգային ավանդույթները: ԱՀԹ-ում տարբեր տարիների տոնը նշվել է տոնախմբություններով, շքերթներով: Մասնակիցները, դիմակներով, հեքիաթի հերոսների ուղեկցությամբ, շուջպար են բռնել: Կազմակերպվել են թատերական ներկայացումներ, ներկայացվել են ծիսական ուտեստներ, ձեռագործ աշխատանքներ, անցկացվել են ազգային խաղերի մրցումներ:

Անի Ավագյան