Հայ Եկեղեցին տոնում է Սուրբ Ծնունդը, երբ լույսը մտավ աշխարհ: Արաբկիրի Սուրբ Խաչ եկեղեցու խորհրդակատար Տեր Տիգրան քահանա Բադիրյանը հիշեցնում է՝ ունենք երկու մոտեցում՝ Սուրբ Ծննդին վերաբերվել որպես սովորական տոնակատարության կամ ինքներս մեզ տալ հնարավորություն փոխվելու.
«Այս տոնը մեզ հնարավորություն է տալիս՝ փոխելու մեր կյանքը»:
Երբ միանում ենք հավիտենականությանը
Մենք հնարավորություն ենք ստանում մեր կյանքի ամեն ապրած տարվա ընթացքում ներկա ու մասնակից լինել Փրկչի ծննդին: Ինչպե՞ս: Քահանան հիշեցնում է ժամանակի տարբեր ընկալումների մասին: Օրինակ՝ շրջադարձային ժամանակը ցույց է տալիս, որ ամեն ինչ կրկնվում է: Կարևոր չէ՝ ինչ ես անում, կրկնում ես այն, ինչ չէիր կարող չկրկնել: Սա հեթանոսների ու արևելյան կրոնների ընկալումն է: Քրիստոնեական ընկալումն ուղղահայաց կամ հատվածական ժամանակն է, որն ունի սկիզբ ու վերջ: Բոլոր գործողություններն ունեն զարգացում: Չի կրկնվելու այն, ինչ անցել է, մենք գնում ենք դեպի ավարտ, որը պետք է լինի Հիսուս Քրիստոսի Երկրորդ գալստյամբ, որտեղ պետք գնահատական տրվի այն ամենին, ինչ եղել է:
«Հիսուս Քրիստոսի ծնունդով ուղղահայաց ժամանակը միաձուլվում է հավիտենականության հետ: Եկեղեցու տոների միջոցով մենք միանում ենք հավիտենականությանը: Հովիվների հետ գնում ենք մսուր՝ երկրպագելու Տիրոջը, Մարիամ Աստվածածնի հետ լսում ենք ծննդյան ավետիսը, ներկա ենք լինում չարչարանաց շաբաթին, հարությանը»:
Այս տոները քրիստոնյաներին՝ անկախ իրենց ծնված ժամանակից, թույլ են տալիս մասնակից լինել տերունական կարևոր իրադարձություններին, մասնակից լինել իրապես՝ որպես իրողություն, որը եղել է մեկ անգամ, չի կրկնվի, բայց հնարավորություն է տալիս իր հավիտենականության մեջ ջնջել ժամանակն ու տարածությունը, լինել նույն տեղում, որտեղ Քրիստոսն է:
Եկեղեցին առաջարկում է Քրիստոսի Ծնունդը դիմավորել պատրաստված՝ ապաշխարությամբ, պահեցողությամբ, զուսպ կեցվածքով: Ստացվում է կատարելագործված, նոր մարդ դարձած:
«Մարդիկ միանգամից չեն կարող լուսավորվել: Ամեն տարի այս տոնը հնարավորություն է տալիս ունենալ այս փոխակերպումը, օրերից մի օր օգտագործել՝ նոր մարդ ծնվելու հնարավորությունը: Պետք է սկսել ներելուց, ներողություն խնդրելուց, դիմացինին սիրելու փորձից»,- խորհուրդ է տալիս քահանան:
Սուրբ Ծննդյան հրաշքը
«Մի՛ վախեցեք, որովհետև ահա ձեզ մեծ ուրախություն եմ ավետում, որն ամբողջ ժողովրդինը կլինի» (Ղուկաս 2:10)։
Քրիստոսի Ծնունդն ազդարարվեց հրաշալի աստղի միջոցով: Մեր Փրկիչը ծնվեց քարայրում ու Նրա ծննդյան մասին առաջինը հրեշտակներից իմացան հովիվները:
«Աստված Իր ծնունդով, մարդեղացումով ցույց է տալիս, որ չի գալիս այս աշխարհի օրենքներին համապատասխանելու:Նա ծնվեց մսուրում: Տերն ընտրեց այդ եղանակը՝ ցույց տալու, որ Իր զորությունը երկնային է: Առհասարակ, մարդկանց կյանքում Աստծո ներգործությունը ոչ թե ուժեղների, այլ թույլերի ընտրությամբ է: Աստված Իր խոսքի և առաքելության համար ընտրում է ոչ թե թագավորների, այլ, օրինակ, ձկնորսների, այն մարդկանց, որոնք մինչև այդ նման առաքելություն իրենց մեջ չէին տեսել, որոնց պետք է Տերը բարձրացնի: Սա ցույց է տալիս Աստծո զորությունը»,- նշում է Տեր Տիգրանը
Իսկ ովքե՞ր էին հովիվները: Քահանան հիշեցնում է՝ Երուսաղեմում մի հրեական տաճար կար, հրեաները պետք է տաճարում զոհ մատուցեին: Զոհ կարող էին մատուցվել այն կենդանիները, որոնք մաքուր էին համարվում՝ հրեական օրենքի պահանջներով:
«Ըստ էության, նկարագրված մարդիկ հովվում էին Տիրոջը զոհաբերվող կենդանիներին: Ձմեռնամուտի համար հետ էին բերում կենդանիներին իրենց բնակավայրերը: Եկավ Տիրոջ գառնուկը, որը պետք է ինքն իրեն զոհեր՝ հանուն բոլորի մեղքերի: Հովիվները տաճարի ծառայողներն էին՝ մարգարեություններին ծանոթ, և հայտնությունը նրանց համար ավելի բացահայտ էր: Այդ պատճառով ուղիղ երկխոսություն կա հրեշտակի և հովիվների միջև»,- հավելում է քահանան:
Ըստ քահանայի՝ մոգերի երկրպագության դրվագը կարևոր է ժամանակակից աշխարհում՝ եկեղեցի, հասարակություն, գիտություն երկխոսության դաշտում: 16-րդ դարից սկսված նաև ժամանակակից աշխարհում քրիստոնեությունն ընկալվում է՝ որպես հակագիտական կամ հակալուսավորչական կրոն:
«Մոգերի՝ Քրիստոսին երկրպագելն ունի ինտեկելտուալ մարդու՝ Փրկչին գտնելու խորհուրդը: Ըստ էության, այս դրվագում ներկայացվում է, որ ամեն գիտություն Աստծուց է, գիտությունն աստվածային հայտնության մի մասն է: Մոգերն ինչպե՞ս տեսան Բեթղեհեմի աստղը՝ հաշվարկներով, օգտագործելով ժամանակի ու գիտության գործիքները: Սա ցույց է տալիս, որ Աստծուն մոտենալու ճանապարհը նաև իմացականության ճանապարհն է: Որքան ճանաչում ենք արարչությունը, այնքան ավելի մոտ ենք կանգնում Արարչին: Միևնույն ժամանակ, անգամ արարչությունն ամբողջովին ճանաչելուց հետո՝ մենք պետք է գնանք Տիրոջ մոտ ու ընտրենք նրան՝ դուրս մեր իմացականությունից, մեր գիտելիքներից»,- նշում է հոգևորականը:
Հունվարի 6-ին նշում ենք նաև Հիսուս Քրիստոսի մկրտությունը և Սուրբ Ծննդյան Պատարագից անմիջապես հետո կատարվում է Ջրօրհնեքի արարողություն: