Աստված խոսեց հայերեն, իսկ հայերը կարողացան խոսել Տիրոջ հետ մայրենի լեզվով: Այս ամենը տեղի ունեցավ ոսկեդարի թարգմանիչների շնորհիվ, որոնց հիշատակը Հայ Առաքելական Եկեղեցին տոնում է ամեն տարի՝ հոկտեմբերի երկրորդ շաբաթ օրը, 2024 թվականին՝ հոկտեմբերի 12-ին:

Պետք է հիշատակել պատմական նշանակալից իրադարձությունները, բայց առավել կարևոր է՝ կատարել տոնի պատգամը: Այն, ըստ Տեր Եսայի քահանա Արթենյանի, հստակ է. «Վերադառնալ դեպի մեր ինքնություն»:  

Ինքնության հետքերով

Գրերի ստեղծումից առաջ հայերը շփվում էին այլ լեզուներով, Տիրոջ խոսքը հնչում էր ասորերենով կամ հունարենով, ինչը խոչընդոտում էր նաև քրիստոնեության լայն տարածմանը: Սուրբ Մեսրոպ վարդապետը Սահակ Պարթև կաթողիկոսի օրհնությամբ, Վռամշապուհ արքայի աջակցությամբ ձեռնամուխ եղավ հայոց տառերի ստեղծմանը։ Ըստ ավանդության՝ հայկական տառերը ծնվեցին աստվածային տեսիլքից։ 

405 թվականին գրերի գյուտը դարձավ բեկումնային հայ ազգի ոչ միայն հոգևոր նաև մշակութային կյանքում: Մաշտոցը, Սահակ Պարթևն ու նրանց սաները անցան թարգմանական աշխատանքներին: Հայերեն առաջին նախադասությունը գրվեց աստվածաշնչյան բառերով. «Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս յանճարոյ»: Թարգմանիչները նպաստեցին, որ մենք ավելի մոտենանք Արարչին: 

«Այս ստեղծագործական աշխատանքների արդյունքում ձևավորվեց ոսկեդարը: Մեր թարգմանիչ վարդապետների գործունեության արդյունքում՝ ոչ միայն գրքեր գրվեցին, թարգմանվեցին, նաև կերտվեց քրիստոնյա հայի ինքնությունը, որով մենք ապրել ենք դարերով: Ինքնության բացահայտումը, գիտակցումը մեզ պահպանել է՝ իբրև ազգ»,- նշում է Տեր Եսայի քահանա Արթենյանը: 

Աստվածաշնչի թարգմանությամբ չավարտվեց թարգմանչաց շարժումը: 

5-րդ դարի իրադարձությունները հիմք հանդիսացան հայոց վերազարթոնքի և հայակերտումի, որպեսզի մենք մտածենք, գրենք, ստեղծագործենք հայերեն, ունենանք ազգային դիմագիծ։

Պատմական իրադարձությունները վկայում են՝ որքան մեծ ազդեցություն են ունեցել հոգևորականները նաև ազգային մշակույթի ստեղծման գործում:

«Վարդապետ թարգմանիչների լուսավորչական գործունեության հիմնական առաքելությունն էր՝ կերտել քրիստոնյա հային, որը կկարողանար խոսել Աստծո հետ սեփական լեզվով, իսկ Աստված կխոսեր հայերեն, ինչը տեղի ունեցավ Աստվածաշնչի թարգմանությամբ:Լուսավորության դարաշրջանը մեզ համար օրինակ է, նպատակ է, ուղենիշ է, որպեսզի վերադառնանք մեր ինքնությանը, իսկ դրա կարիքը մենք այսօր ունենք»,- նշում է քահանան:

Տոնը մեզ հնարավորություն է տալիս նաև վերարժևորելու մեր ժառանգությունը: 

Անի Ավագյան