13 տարի Նարինե Մանուկյանն ու իր ընտանիքը ապրում են պայքարելով, դժվարությունները միասին հաղթահարելով, իրար գնահատելով, շնորհակալ լինելով, սիրելով: Ամեն ինչ սկսվեց, կամ կյանքը փոխվեց, երբ իրենց երկրորդ տղայի մոտ ախտորոշվեց գլխուղեղային կաթված:
Այսօր Նարինեն Հանրապետական վերականգնողական կենտրոնի տնօրենն է, հիմնադրել է «Երազի տուն» մանկական վերականգնողական կենտրոնը, «Հայ մայրեր» բարեգործական հասարակական կազմակերպությունը: Պայքարում է, որ կարողանա օգնել հնարավորինս շատ երեխաների:
Ես ընտրում եմ կյանքը
25, 26 տարեկան էր, երբ տեղի ունեցան իր համար երկու ճակատագրական դեպքեր. ծնվեց տղան, որի մոտ ախտորոշվեց խնդիր ու հանկարծակի մահացավ մայրը: Սկզբում չգիտեր՝ ի՞նչ պետք է անել, բայց կարողացավ գտնել ապրելու ուղին: Նարինեն կարծում է, որ հենց այդ փուլում է տեղի ունեցել իր անձի փոխակերպումը.
«Օրերի ընթացքում ես հասկացա, որ այնքան եմ սիրում կյանքը, որ ինչքան էլ դժվար լինի, պիտի ընտրեմ ապրելը, ոչ թե հուսահատվելը: Հասկացա, որ կյանքի հանդեպ սերն ավելի շատ է, քան հուսալքությունը: Երբ ընտրության հարց է լինում, ես միշտ ընտրում եմ կյանքը»:
Այսօր նույն խորհուրդը տալիս է բոլոր նրանց, ովքեր հանդիպում են նման փորձությունների:
«Երբ ընտրում ես երջանիկ ապրելու ուղին, քո առաջ բացվում են դռներ: Դու գնում ես դեպի լույս, խավարը կամաց-կամաց սկսում է ցրվել»:
Կարծում է, որ եթե ժամանակին չընտրես այդ ուղին, հնարավոր է ստեղծվի ավելի բարդ իրավիճակ, ընկնես ճահճի մեջ, սկսես խորտակվել, կործանվել:
Նարինեն սեփական փորձով է զգացել վերականգնողական բուժման դրական ազդեցությունը ու ցանկացել, որ այն, ինչ օգնել է իր երեխային, օգնի նաև մյուսներին։ Հիմնադրել է հասարակական կազմակերպություն, մանկական վերականգնողական կենտրոն՝ փորձելով ստեղծել հնարավորություն, որ երեխաները բացի պետական ֆինանսավորմամբ հատկացվածից, ստանան վերականգնողական բուժում։
Փորձությունը բացահայտում է իրական էությունը
Մարդ կարող է լինել չար, բայց դա չարտահայտել, եթե կյանքի ընթացքում հանգամանքները հարմար են դասավորվել, կարծում է Նարինեն.
«Մեծ հաջողությունը կամ փորձությունը բացահայտում են մարդու իրական էությունը»:
13 տարի առաջ չէր էլ մտածի այսքան փորձությունների, դրանց հաղթահարման մասին: Հետագայում հասկացել է իր ընտանիքի իրական արժեքը, թե որքան ճիշտ ընտրություն է կատարել, քանի որ նման դժվարություններին ոչ բոլորն են դիմանում, որոշ մարդիկ թողնում, հեռանում են, հրաժարվում երեխայից:
«Երբ քեզ տրվում է հնարավորություն, դու այն պիտի դիտարկես գործիք՝ ծառայեցնելու լուսավոր նպատակների՝ քո ընտանիքի նաև հանրության համար: Եթե փորձություն է տրվում, դու այն կարող ես վերածել հնարավորության: Ես, կարծում եմ, իմ օրինակով դա ցույց եմ տվել»:
Ինձ թույլ եմ տալիս երազել
Պայքարելու ընթացքում իրենց ընտանիքը հասկացել է՝ անհույս, չիրականացող երազանքներով չպիտի տարվեն, բայց միևնույն ժամանակ հույսը չպիտի կորցնեն, սպասում են հրաշքի, առանց դրա բարդ է:
Զրուցակիցս երազում է, որ գտնվի լուծում ծանր հաշմանդամություն ունեցող երեխաների համար: Հանրապետական վերականգնողական կենտրոնի տնօրենի խոսքով՝ հետազոտություններ անել ու մարդկանց ավելի ինքնուրույն դարձնելը ևս պետության շահերից է բխում:
«Երազանքներն անիմաստ են, եթե դու ոչինչ չես անում, որ դրանք իրականություն դառնան»,- նշում է Նարինեն: Որոշել է՝ ջանք չի խնայելու, շարունակելու է խոսել, ուշադրություն հրավիրել խոցելի խնդրի վրա։
Ժամանակին շատերը լուրջ չեն ընդունել իր որոշումը՝ վերականգնողական կենտրոններ ստեղծելու: Եղել են խանգարողներ, ավելի շատ օգնողներ ու ստացվել է: Կարծում է՝ իր պատմությունը հաջողության մասին է: Ցանկանում է ստեղծել կենտրոններ նաև մտավոր, հոգեկան խնդիրներ ունեցող երեխաների համար:
«Այդ երեխաները կարծես լուսանքից մի փոքր դուրս լինեն: Իրենց համար ծառայությունները քիչ են, ոչ շատ որակով: Ես տեսել եմ կենտրոններ դրսում, որոնց նախադեպը Հայաստանում չկա: Ինձ թույլ եմ տալիս երազել»:
Այս ամենից զատ երազում է, որ Հայաստանը դառնա հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար հարմար երկիր, ոչ թե պայքարի, այլ կյանքի համար երկիր: